Arch Linux: Czym jest i jak go zainstalować
Arch Linux to popularna dystrybucja Linuksa znana ze swojej prostoty, elastyczności i opcji dostosowywania. W przeciwieństwie do wielu innych dystrybucji, Arch zapewnia minimalną bazę, na której można budować zgodnie z konkretnymi potrzebami, co czyni go ulubionym wśród doświadczonych użytkowników Linuksa. W tym artykule wyjaśnimy czym jest Arch Linux i przedstawimy krok po kroku jak go zainstalować.
1. Czym jest Arch Linux?
Arch Linux to lekka dystrybucja typu rolling-release, która koncentruje się na prostocie i przejrzystości. Trzyma się filozofii KISS (Keep It Simple, Stupid), co oznacza, że unika niepotrzebnych dodatków lub graficznych interfejsów użytkownika (GUI), które mogłyby skomplikować system. Zamiast tego zapewnia użytkownikom podstawowy system, który mogą konfigurować i rozszerzać według własnego uznania.
Niektóre z kluczowych cech Arch Linux obejmują:
- Rolling Release Model: W przeciwieństwie do tradycyjnych dystrybucji Linuksa, które wymagają pełnej reinstalacji w celu aktualizacji do nowej wersji, Arch Linux wykorzystuje system rolling release. Oznacza to, że wszystkie zainstalowane pakiety są stale aktualizowane do najnowszych wersji, bez konieczności ponownej instalacji systemu operacyjnego.
- Menedżer pakietów Pacman: Arch Linux korzysta z menedżera pakietów Pacman, który upraszcza instalację i zarządzanie pakietami.
- AUR (Arch User Repository): AUR to repozytorium tworzone przez społeczność, które zapewnia dodatkowe pakiety, których nie można znaleźć w oficjalnych repozytoriach.
- Wysoka konfigurowalność: Arch Linux oferuje system barebones, pozwalając na instalację tylko tego, czego potrzebujesz, co skutkuje oszczędną i wydajną konfiguracją.
Ze względu na swój minimalistyczny charakter, Arch Linux jest zalecany dla zaawansowanych użytkowników, którzy chcą mieć pełną kontrolę nad swoim systemem operacyjnym. Jednak dla początkujących, którzy chcą się uczyć, oferuje cenne praktyczne doświadczenie z wewnętrznymi elementami Linuksa.
2. Dlaczego warto wybrać Arch Linux?
- Pełna kontrola: Arch daje ci pełną kontrolę nad twoim systemem. To ty decydujesz, co zainstalować i skonfigurować, niezależnie od tego, czy jest to środowisko graficzne, aplikacje czy usługi.
- Możliwość nauki: Arch Linux nie jest wstępnie skonfigurowany z wieloma domyślnymi ustawieniami, które można znaleźć w innych dystrybucjach, dzięki czemu użytkownicy mają szansę dowiedzieć się, jak Linux działa pod maską.
- Ciągłe aktualizacje: Dzięki aktualizacjom kroczącym system pozostaje aktualny bez konieczności dokonywania dużych aktualizacji wersji.
- Obszerna dokumentacja: Arch Wiki jest jednym z najbardziej wszechstronnych i szczegółowych zasobów dokumentacji Linuksa, ułatwiając użytkownikom rozwiązywanie problemów i naukę.
3. Jak zainstalować Arch Linux
Instalacja Arch Linux może początkowo wydawać się zniechęcająca, ale dzięki odpowiednim krokom może być prosta. Oto przewodnik krok po kroku, który pomoże ci zacząć.
Krok 1: Przygotowanie do instalacji
Przed rozpoczęciem będziesz potrzebował kilku rzeczy:
- Komputer lub maszyna wirtualna.
- Połączenie internetowe.
- Rozruchowy dysk USB z systemem Arch Linux ISO.
Najnowszą wersję Arch Linux ISO można pobrać z oficjalnej strony internetowej.
Po pobraniu utwórz bootowalny dysk USB za pomocą narzędzia takiego jak Rufus (dla Windows) lub dd (dla Linux/macOS).
Krok 2: Uruchom komputer z dysku USB
Włóż bootowalny dysk USB do komputera i uruchom go ponownie. Wejdź do ustawień BIOS/UEFI (zwykle naciskając klawisz taki jak F2, DEL lub ESC podczas uruchamiania) i wybierz dysk USB jako urządzenie rozruchowe.
Po uruchomieniu systemu zostaniesz powitany przez środowisko Arch Linux Live.
Krok 3: Konfiguracja partycjonowania dysku
Po uruchomieniu systemu należy podzielić dysk twardy na partycje. Najpierw sprawdź dostępne dyski wpisując:
Aby podzielić dysk na partycje, możesz użyć fdisk lub cfdisk. Oto jak to zrobić za pomocą cfdisk:
Utwórz niezbędne partycje:
- Partycję główną (np. /dev/sda1), która będzie przechowywać pliki systemowe.
- Opcjonalnie utwórz partycję wymiany, jeśli chcesz korzystać z przestrzeni wymiany.
- Opcjonalnie, utwórz partycję rozruchową dla bootloadera.
Po utworzeniu partycji należy je sformatować. Na przykład, aby sformatować partycję główną jako ext4, uruchom:
Dla partycji wymiany:
Krok 4: Zamontuj partycje
Następnie zamontuj partycję główną:
Jeśli utworzyłeś oddzielną partycję rozruchową, zamontuj ją również:
Krok 5: Instalacja systemu bazowego
Teraz nadszedł czas, aby zainstalować podstawowy system Arch Linux. Użyj polecenia pacstrap, aby zainstalować system bazowy i niezbędne pakiety:
To polecenie zainstaluje podstawowy system Arch.
Krok 6: Generowanie fstab
Po zainstalowaniu podstawowego systemu, wygeneruj plik fstab, aby upewnić się, że partycje są poprawnie montowane podczas rozruchu:
Krok 7: Chroot do nowego systemu
Aby kontynuować konfigurację, musisz chrootować do nowego systemu:
Krok 8: Ustaw strefę czasową i ustawienia regionalne
Ustaw strefę czasową:
Edytuj ustawienia regionalne, aby wygenerować ustawienia regionalne języka (na przykład en_US.UTF-8):
Usuń komentarz z preferowanych ustawień regionalnych, a następnie wygeneruj je:
Ustaw zmienną LANG:
Krok 9: Ustawienie nazwy hosta i hasła głównego
Ustaw nazwę hosta systemu:
Ustaw hasło roota:
Krok 10: Zainstaluj Bootloader
Aby uruchomić system, zainstaluj program ładujący. Najczęstszym wyborem jest GRUB. Zainstaluj GRUB za pomocą następujących poleceń:
Krok 11: Ponowne uruchomienie
Gdy wszystko zostanie skonfigurowane, opuść środowisko chroot:
Odmontuj partycje:
Na koniec uruchom ponownie system:
Odłącz napęd USB i uruchom nową instalację Arch Linux.
4. Konfiguracja po instalacji
Po instalacji możesz dalej skonfigurować swój system, instalując środowisko graficzne, dodatkowe pakiety i konfigurując połączenia sieciowe.
Na przykład, jeśli chcesz zainstalować GNOME jako środowisko graficzne:
Włączenie menedżera wyświetlania:
Po ponownym uruchomieniu powinien pojawić się interfejs graficzny.
Wnioski
Arch Linux to potężna i elastyczna dystrybucja, która oferuje praktyczne doświadczenie z Linuksem. Chociaż proces instalacji może wydawać się skomplikowany w porównaniu do innych dystrybucji, oferuje on niezrównaną kontrolę i możliwości nauki. Postępując zgodnie z krokami opisanymi w tym przewodniku, możesz z powodzeniem zainstalować Arch Linux i rozpocząć dostosowywanie systemu do swoich potrzeb.
